Jak w ciąży naturalnie zwiększyć poziom żelaza?
Przyczyn niedoboru żelaza może być kilka. Zwykle jest to:
- Utrata krwi, np. z powodu obfitych miesiączek, na skutek urazu lub po zabiegu operacyjnym, może występować również u wielokrotnych dawców krwi.
- Zwiększone zapotrzebowanie przy jednoczesnej niewystarczającej podaży lub upośledzonym wchłanianiu – może występować w okresie ciąży i laktacji, u wcześniaków oraz podczas dojrzewania.
- Upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego – może być spowodowane resekcją żołądka lub jelita oraz chorobą Leśniowskiego–Crohna, a także obniżoną kwaso- wością soku żołądkowego, dietą ubogobiałkową i bogatą w szczawiany, fosforany, fityniany, taniny.
- Niedobór w diecie, np. podczas nieprawidłowo zbilansowanej diety wegetariańskiej.
Produkty bogate w żelazo: Warzywa: boćwina, bób, brokuły, brukselka, burak, cykoria, czosnek, fasola szparagowa, groszek zielony, kalarepa, koper ogrodowy, pietruszka (liście i korzeń), por, szczaw, szczypiorek, szpinak.
Owoce: porzeczki czarne, białe i czerwone, poziomki, maliny, awokado.
Strączki: fasola, groch, soczewica i jej kiełki, soja i jej kiełki.
Pieczywo i ziarna: chleb żytni razowy z soją i słonecznikiem, chleb żytni razowy, chleb żytni pełnoziarnisty, pumpernikiel, chleb chrupki, chleb graham, bułki grahamki, otręby pszenne, płatki owsiane, płatki żytnie, kasza jaglana, kasza gryczana, kasza pęczak, ryż brązowy.
Na przyswajalność żelaza wpływa wiele bodźców, m.in. obecność czynników hamujących i wspomagających wchłanianie, rodzaj żelaza oraz stan gospodarki żelaza danego organizmu. Substancje znacznie zmniejszające wchłanianie żelaza to np. fityniany (występujące m.in. w otrębach i nasionach roślin strączkowych), niektóre polifenole (w kawie i herbacie), błonnik, a także duże ilości wapnia. Najważniejszym czynnikiem ułatwiającym wchłanianie żelaza są duże ilości witaminy C. Dlatego porcji mięsa lub ryby zawsze powinna towarzyszyć surówka! Do kanapki z wędliną warto dodać paprykę lub pomidora. Czynnikami wspomagającymi wchłanianie żelaza są także kwasy organiczne, np. kwas cytrynowy, jabłkowy, mlekowy (obecny w produktach kiszonych). Należy pamiętać, że w produktach żywnościowych zawarte są dwa rodzaje żelaza: hemowe i niehemowe. Żelazo hemowe, pochodzenia zwierzęcego, jest lepiej przyswajalne (przyswajalność na poziomie 15–40%). Rośliny zawierają żelazo niehemowe, którego przyswajalność jest mniejsza (1–23%).
Ferrytyna – rola w organizmie
Ferrytyna jest rodzajem białka i znajduje się we wszystkich komórkach organizmu człowieka, m.in. w śledzionie, szpiku kostnym, wątrobie oraz mięśniach. Białko to jest bardzo ważne, ponieważ magazynuje zapasy żelaza. Optymalne stężenie ferrytyny w organizmie gwarantują związane
z nią jony żelaza, które odpowiadają za syntezę hemoglobiny. Im więcej żelaza w organizmie, tym więcej w nim ferrytyny. Niedobór ferrytyny wynika najczęściej z nieprawidłowych nawyków żywieniowych, czyli źle zbilansowanej diety.