Spis treści
Edukacja zdrowotna - nowy przedmiot w szkołach
Kiedy byłam dzieckiem, patrzyłam na dorosłych z podziwem. Myślałam, że mogą wszystko. Mają pieniądze, własne zdanie, nikt im nie mówi, co mają robić. Mają pracę, robią to, co chcą i są szczęśliwi. Chciałam być jak oni.
Teraz, po latach, chciałabym zapytać – gdzie oni są? Jak to się stało, że dorosłe życie pełne odpowiedzialności, lęku, zmęczenia, a czasem bezsilności, jest tylko przerywane chwilami szczęścia i radości? Dlaczego nikt mi wcześniej nie powiedział, że o zdrowie trzeba dbać – poprzez 8 godzin snu, zbilansowaną dietę (która nie jest tylko rysunkiem piramidy w książce), bo w przeciwnym razie będę chodzić wściekła, myląc ryż z makaronem z rozkojarzenia?
Dlaczego nikt mnie wcześniej nie nauczył, jak stawiać granice, jak mówić „nie”, jak radzić sobie ze stresem, gniewem i trudnymi emocjami? Jak przestać być „miłą”? Przecież moje „nie” sprawi, że innym będzie przykro, prawda? A ja nie chciałabym nikogo urazić, nawet kosztem własnego zdania.
A później wchodzimy w dorosłość, ucząc się na dotkliwych błędach, rozumiejąc, że takie są zasady gry. Niektórzy już ją przegrali – przez mobbing, hejt, uzależnienia, choroby.
Nasze dzieci mogą mieć łatwiej! Do programu nauczania dodano nowy, lecz nieobowiązkowy przedmiot – edukację zdrowotną, która już od IV klasy szkoły podstawowej może realnie pomóc.
Czym jest edukacja zdrowotna?
Edukacja zdrowotna to odpowiedź na potrzeby naszych dzieci – nowy przedmiot, którego celem jest kształtowanie zdrowych nawyków, zrozumienie funkcjonowania ciała człowieka, zasad higieny, życia społecznego, funkcjonowania w internecie, a także uczenie świadomego działania, np. udzielania pierwszej pomocy.
To przedmiot, który ma pomóc dzieciom rozumieć zagrożenia związane z działaniem sztucznej inteligencji, fake newsami czy hejtem.
Jakie treści obejmuje program nauczania?
Podstawa programowa jest dostosowana do możliwości poznawczych danej grupy wiekowej. Przykładowe programy nauczania dostępne są na stronie gov.pl.
Obszary omawiane podczas lekcji to m.in.:
- wartości i postawy,
- zdrowie fizyczne,
- aktywność fizyczna,
- odżywianie,
- zdrowie psychiczne,
- zdrowie społeczne,
- dojrzewanie (w szkołach podstawowych),
- zdrowie seksualne,
- zdrowie środowiskowe,
- internet i profilaktyka uzależnień,
- system ochrony zdrowia (w szkołach ponadpodstawowych),
- świadomość zagrożeń w świecie cyfrowym.
Program nauczania obejmuje 144 godziny. Uczniowie klas IV–VII będą mieli lekcje raz w tygodniu. Treści powstały zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie edukacji zdrowotnej w szkole podstawowej (Dz.U. z 2025 r., poz. 378). Dodatkowo program jest zgodny z aktualną wiedzą oraz spójny z treściami omawianymi na innych przedmiotach, takich jak biologia, przyroda, etyka czy wiedza o społeczeństwie.
Kto może uczyć edukacji zdrowotnej?
Tu musimy jasno podkreślić – nie każdy! Zasady określa rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 8 sierpnia 2025 r. (zmieniające rozporządzenie z 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, Dz.U. poz. 1111).
Między innymi edukacji zdrowotnej może uczyć położna.
Kto jeszcze?
- osoba, która ukończyła studia pierwszego i drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie w zakresie edukacji zdrowotnej i posiada przygotowanie pedagogiczne, albo
osoba, która ukończyła inne studia (I i II stopnia lub jednolite magisterskie) w innym zakresie, posiada przygotowanie pedagogiczne i ukończyła studia podyplomowe z edukacji zdrowotnej.
Uprawnienia mają także:
- nauczyciele biologii, przyrody, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie oraz psycholodzy szkolni,
- osoby, które ukończyły studia przygotowujące do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty, ratownika medycznego, a także studia w zakresie zdrowia publicznego, dietetyki czy żywienia człowieka i posiadają przygotowanie pedagogiczne.
W razie potrzeby zajęcia mogą być prowadzone przez dwóch lub więcej nauczycieli, aby zrealizować program na jak najwyższym poziomie.
Co oznacza, że przedmiot nie jest obowiązkowy?
To znaczy, że Ty jako rodzic musisz podjąć decyzję, czy wyrażasz zgodę na udział swojego dziecka w zajęciach. Do 25 września możesz wypisać swoje dziecko z lekcji edukacji zdrowotnej. Wypisanie dziecka nie wpływa na jego promocję do następnej klasy ani na ocenę z zachowania.
Warto zadać sobie pytanie – dlaczego mielibyśmy wypisywać dzieci? Czy sami padamy ofiarą dezinformacji i fake newsów, które wmawiają społeczeństwu, że pod płaszczykiem edukacji zdrowotnej do szkół przemyca się wyłącznie wiedzę o seksie?
Celem edukacji zdrowotnej nie jest deprymowanie młodzieży, lecz przygotowanie jej do życia na wielu płaszczyznach.
Jako położne wspieramy tę inicjatywę całym sercem, wierząc, że nasze pacjentki z nowotworami piersi będą zgłaszać się do nas szybciej, że nie będziemy musiały przyjmować porodów dzieci narażonych na alkohol w życiu płodowym, i że nasi pacjenci będą walczyć o życie – również wtedy, gdy zabraknie im sił, bo w porę zgłoszą się do specjalisty.
Bo już jako młodzi ludzie będą wiedzieć, że proszenie o pomoc nie jest słabością.
