Spis treści
Menopauza - dlaczego budzi tyle emocji?
Menopauza to termin, który często budzi lęk wśród kobiet. Dla wielu z nich oznacza nie tylko zakończenie okresu reprodukcyjnego, ale też zamknięcie ważnego etapu życia. Warto jednak spojrzeć na ten moment szerzej. Jedne drzwi się zamykają, ale mogą otworzyć się kolejne, równie wartościowe i warte przeżycia.
W społeczeństwie, które się starzeje, edukacja w zakresie menopauzy staje się koniecznością – pomaga zrozumieć zmiany zachodzące w ciele i psychice oraz świadomie zadbać o zdrowie na kolejne dekady życia.
Czym jest menopauza?
Okres perimenopauzy to czas od pojawienia się pierwszych objawów związanych ze zbliżającą się menopauzą aż do 12 miesięcy po jej wystąpieniu. Sama menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety.
Rozpoznanie menopauzy jest możliwe dopiero po upływie roku bez jakichkolwiek krwawień. Jeśli w ciągu 12 miesięcy po ostatniej miesiączce nie pojawi się kolejne krwawienie, wtedy mówimy o menopauzie.
Jak zaczynają się pierwsze zmiany?
Początek menopauzy bywa bardzo subtelny. U części kobiet pojawia się nieregularność cykli miesiączkowych, a przerwy między krwawieniami mogą wydłużyć się nawet do dwóch miesięcy.
Około 8% kobiet doświadcza tzw. wczesnej menopauzy, która występuje między 40. a 45. rokiem życia. Jej pojawienie się wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju demencji, chorób serca oraz osteoporozy.
Istnieją czynniki, które mogą przyspieszać wystąpienie menopauzy, takie jak:
- cukrzyca typu 1,
- choroby zapalne jelit,
- otyłość,
- bardzo wczesna pierwsza miesiączka (poniżej 11 r.ż.),
- krótkie cykle miesiączkowe (poniżej 25 dni).
Z kolei karmienie piersią może wydłużać czas do wystąpienia menopauzy.
Spadek estrogenów - co oznacza w organiźmie kobiety?
Menopauza wiąże się przede wszystkim ze spadkiem poziomu estrogenów, które wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Dlatego nie oznacza ona jedynie zakończenia krwawień, ale także pojawienie się wielu objawów ogólnoustrojowych.
Najczęstsze objawy menopauzy
Menopauza przebiega bardzo indywidualnie, jednak do typowych objawów należą nieregularne miesiączki. Jeśli odstępy trwają kilka miesięcy, ale nie przekraczają roku, sytuację należy skontrolować i wykluczyć inne zaburzenia.
Dla wielu kobiet zaskoczeniem bywa obfitość krwawień w okresie okołomenopauzalnym.
Często występują także uderzenia gorąca i nocne poty. Spadek estrogenów zaburza termoregulację, przez co nawet niewielkie bodźce – jak stres, alkohol, ostre potrawy czy ciepło mogą wywoływać gwałtowne reakcje organizmu. Nocne poty prowadzą natomiast do przerywania snu, zmęczenia i rozdrażnienia.
Zmiany hormonalne wpływają również na strefę intymną. Zmniejszona ilość wydzieliny może powodować suchość, pieczenie, świąd i ból podczas współżycia. Nieleczone podrażnienia zwiększają ryzyko nawracających infekcji, dlatego warto szukać odpowiednich rozwiązań i nie bagatelizować objawów.
Wiele kobiet doświadcza także zmienności nastrojów, przewlekłego zmęczenia oraz tzw. mgły mózgowej – trudności z koncentracją i pamięcią. Objawy te wynikają z wahań hormonalnych i zwykle ustępują po ich wyrównaniu. Jeśli jednak towarzyszą im inne problemy, takie jak depresja czy długotrwałe zmęczenie, funkcje poznawcze mogą pozostać obniżone.
Częstym zmartwieniem jest również przybieranie na wadze. Spadek estrogenów sprzyja odkładaniu tkanki tłuszczowej, co zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, cukrzycy oraz nadciśnienia tętniczego.
Pierwsze objawy menopauzy - kiedy warto się zbadać?
Przy pojawieniu się objawów sugerujących menopauzę warto kompleksowo ocenić stan zdrowia, aby wykluczyć inne choroby o podobnym obrazie klinicznym.
Warto wówczas wykonać:
- pomiar BMI oraz obwodu talii – obwód powyżej 88 cm zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,
- badanie poziomu glukozy – zaburzenia gospodarki węglowodanowej mogą powodować senność i wzmożony apetyt,
- pomiar ciśnienia tętniczego – podstawowe badanie w diagnostyce chorób układu krążenia,
- badania hormonów tarczycy wraz z USG,
- badanie piersi z USG oraz regularne samobadanie.
Niezależnie od wieku nie należy rezygnować z corocznych kontroli ginekologicznych, USG narządów rodnych oraz cytologii.
W kolejnych artykułach przyjrzymy się różnym aspektom zdrowia kobiety i temu, w jaki sposób menopauza może je zmieniać oraz jak radzić sobie z tymi zmianami w codziennym życiu.
